AMSTERDAM – In Amsterdam is Herman van Raalte overleden aan bacteriële infectie na een heupoperatie. Hij was op vijf dagen na 92 jaar. Herman van Raalte is geboren in Hengelo, maar hij is veel bekender in Amsterdam. De oud-doelman van Oranje woonde dichtbij het veld van Achilles’12, maar hij meldde zich op twaalfjarige leeftijd met een stel vrienden aan bij de HVV Hengelo. Zijn vader was ook een Hengelo-man, daarentegen was broer Wolter jarenlang linksbuiten van Tubantia. Van Raalte kwam in de Tweede Wereldoorlog in Amsterdam terecht en is toen definitief naar Blauw Wit gegaan, dat destijds een beter elftal had dan Ajax. De club speelde in het Olympisch Stadion voor meer dan 50 000 mensen. Hij werd markthandelaar in de hoofdstad en is er altijd gebleven. Van Raalte was de oudste nog levende ex-international. Hij speelde slechts één interland, maar was wel een groot aantal keren reserve.
Hercules
Toen Herman van Raalte 17 jaar was, debuteerde hij in het eerste elftal van Hengelo, maar speelde tegelijkertijd bij de handbalclub Hercules. ‘s Morgens handballen, ‘s middags voetballen. ‘Met Hercules maakte ik de finales om het Nederlands kampioenschap mee samen met Niloc en V&K Groningen. Daarna moest ik kiezen en werd het dus voetbal’, vertelde hij een jaar of negen geleden in een interview in de Twentsche Courant Tubantia. Van Raalte herinnert zich de gebroeders Averink en een handballende Duitser die plotseling in dienst moest en nooit terug is gezien in Hengelo. Het verschil tussen voetballen en handballen is volgens Van Raalte groot. ‘Handballen deed je toen nog ook op een groot veld. Je moet je dus heel anders instellen, maar ik leerde wel goed uitgooien. Ik gooide tot over de middenlijn en dat ging zuiverder dan uittrappen. Namen bij HVV Hengelo? Genoeg. Bennie Analbers, de gebroeders Schuurman, Jan ter Horst, Jo Vaneker, Arie van der Kuil, Willem Eijsink, Arie Niks, Gerard Wilmink, Henk Schikker. We speelden tegen Quick Nijmegen, NEC, Go Ahead, ZAC, Vitesse, dat soort ploegen.’
Voetbalhumor
Herman van Raalte is vervolgens in Amsterdam uitgegroeid tot een goede keeper, maar ook een fameus bedenker van de onvermijdelijke voetbalhumor. Wie de sport beoefend heeft, weet wat het is. Soms is het plat en ordinair, soms amusant, maar zelden geestig. Van Raalte was er een meester in, in alle genres. Hij goot bier in de schoen van KNVB-bestuurder Lo Brunt die een eindje verder aan het pootjebaden was. De goede man was boos, de spelers hadden lol. ‘Andere anekdote uit het interview van toen. ‘We zaten met Blauw Wit in het vliegtuig naar Zwitserland. Cor Wilders werd dan altijd ziek. Moet je die papieren zak gebruiken, zei ik tegen hem, maar ik had er dus de bodem uitgeknipt.’ Waarna Van Raalte schalks opmerkt dat hij weliswaar vaak streken uithaalde, maar dat het wel nette streken waren. Nog één: ‘Ferry Mesman had een transportbedrijf. Op een trainingsavond stond zijn lege trailer bij het stadion. Hebben we daar met tien man een Fiatje 500 op gezet, wat daar toevallig stond. Het was donker, hij reed er een paar uur later gewoon mee naar huis. De andere morgen zag hij het pas. Maar wij hadden wel de politie anoniem gebeld dat de vermiste Fiat bij Mesman stond. Ja, we waren een stel boeven bij elkaar’, glimlachte hij destijds.
Blauw Wit
Onder de oorlog werkte Van Raalte als fijnbankwerker bij Stork. ‘Maar ik ging al gauw naar Amsterdam, naar familie, want dan hoefde ik niet naar Duitsland. Ik kreeg daar een Ausweiss, zodat ik elke zaterdag van Amsterdam naar Hengelo mocht. Ik speelde daar nog bij Hengelo en trainde bij Blauw Wit. Later werd me dat te gevaarlijk, want soms werden de treinen beschoten. Toen ben ik definitief naar Blauw Wit gegaan, wat toen een topclub was die beter was dan Ajax. Blauw Wit was een echte volksclub. We speelden in het Olympisch Stadion altijd voor meer dan 50 000 mensen.’
Wat waren de sterke punten van Van Raalte, waardoor hij zelfs in 1946 voor het eerst geselecteerd werd voor het Nederlands elftal. ‘Het hele strafschopgebied was van mij. Ik kwam er direct uit. Ik kon goed timen en was goed op hoge ballen. Bij Hengelo en Blauw Wit gaven ze gerust een corner weg. Als je goed timet, komt er geen speler aan te pas. Je moet de bal op het hoogste punt pakken. Als ik er in mijn leven twee keer onderdoor gelopen ben, is het veel. Ik was twee keer de minst gepasseerde doelman van Nederland.’
Na een uitstapje in ’53 naar De Zwarte Schapen in de toen ontstane wilde bond, keerde Van Raalte in ’55 terug bij Blauw Wit. Hij stopte in ’59 en gooide zich toen vol op zijn job als markthandelaar in beenbekleding. ‘Ajax was toen inmiddels beter. Het was de club van de zakenlui. Ik zag dat bij het Nederlands elftal. Van Ajax waren er altijd een paar bestuursleden bij, van Blauw Wit nooit.’
Oranje aller tijden
Omdat Oranje destijds over een rits goede keepers kon beschikken (Wim Landman, Lieuwe Steiger, Frans de Munck en vooral Piet Kraak) kwam Van Raalte tot twaalf selecties. Hij speelde slechts één keer, op 21 november 1948 in Antwerpen tegen Belgíë, 1-1. Mannen als Lenstra, Terlouw, Rijvers, Schaap en Clavan stonden met hem in de basis. Enschedeër Möring was reserve. ‘Piet Kraak was de vaste doelman van Oranje’, zegt Van Raalte. ‘Hij was heel goed en bovendien werkte hij bij KNVB-voorzitter Karel Lotsy. Hij zat na afloop ook nooit bij ons, maar altijd bij de commissieleden.’ Wat Van Raalte altijd graag nog even liet zien, was het Nederlands elftal aller tijden dat ooit door wijlen Nico Scheepmaker, de bekende oud-journalist/columnist was gemaakt met Van Raalte in doel en verder Caldenhove (DWS), Israel (Feijenoord), Krol (Ajax); Peters (AZ), Cruijff (Ajax), Lenstra (Heerenveen), Van Hanegem (Feijenoord); Wilkes (Inter Milaan) en De Harder (VUC). Grote namen. De midvoor in het knipsel is onleesbaar. Van Basten? Van Raalte vond het een grote erkenning voor zijn loopbaan.
Van Raalte zou aanstaande dinsdag 92 jaar zijn geworden. Hij was tot voor kort nog fit van geest en lichaam en ging erelid van Blauw Wit nog elke zondag naar het eerste elftal kijken, uit en thuis.
foto: Oranje vlak voor de enige interland van Herman van Raalte (tweede vanaf links) 21 november 1948 tegen België
