De recente aanslag op kroongetuige advocaat Derk Wiersum deed Nederland op zijn grondvesten schudden. Volgens verschillende deskundigen is Nederland ondertussen te rangschikken onder de narcostaten. Het dramatische voorval deed mij terugdenken aan een onvergetelijke ontmoeting op Sicilië met een uitzonderlijke persoonlijkheid.
In februari 1991 nam ik met de Panasonic-ploeg deel aan de Ronde van Sicilië. Na de finish van een van de vijf etappes togen we naar het hotel van de dag: La Tartaruga in Capo d’Orlando. Aangekomen bij het hotel, aan de kust juist buiten het dorp, voelde ik dat er een gespannen sfeer hing. Voor het hotel stond een politiewagen, twee agenten met mitrailleurs patrouilleerden buiten en in de hal van het hotel beenden twee strak kijkende mannen rond.
De man achter de receptie, eigenaar Sarino Damiano (zie foto), leek extreem op zijn hoede en hield alle bewegingen scherp in de gaten. Ik checkte de ploeg in en hij bood mij een welkomstdrankje aan. Ik informeerde naar de oorzaak van de gespannen sfeer en de aanwezigheid van de politie. Hij vertelde mij het altijd weer onwaarschijnlijke verhaal dat hij en vele van zijn collega-middenstanders werden afgeperst door de maffia. Damiano moest vanaf juli 1990 elke maand omgerekend ongeveer tweeduizend euro ‘beschermgeld’ betalen. Deed hij dat niet, dan moest hij er op rekenen dat er ‘iets’ met zijn zaak zou kunnen gebeuren, aldus geuit in een persoonlijke bedreiging door een van de grote maffiabazen tijdens een bezoekje op 2 januari 1991. Geen ondenkbeeldig risico gezien de acht aanslagen en twintig doden die de afgelopen twee jaar in de regio te betreuren vielen in de gevechten rond de afpersing.
Damiano weigerde toe te geven aan de bedreigingen, mobiliseerde een aantal collega middenstanders en stapte naar de politie om de afpersers met naam en toenaam aan te geven. In juli 1991 werd onder aanvoering van Damiano door ondernemers uit Capo d’Orlando en omgeving de eerste organisatie ‘antiracket’ (racket=afpersing) in Italië ooit opgericht. Dit leidde uiteindelijk tot een landelijke anti-racket beweging die tot op de dag van vandaag bestaat.
Als we de strijd tegen monsters als de moordenaars van Wiersum willen winnen zullen er helden moeten opstaan. En zullen er meer slachtoffers vallen. Maar ieder individu kan het verschil maken. Schouder aan schouder, onverzettelijk. Blijf om te beginnen met je poten van die troep af!
Theo de Rooij
