Eén van de slimste, effectiefste en ook nog eens mooiste nummers 10 ooit op de Nederlandse voetbalvelden is Jari Litmanen, de Finse alleskunner, het liefst tussen de linies, overal op het veld waar nodig. Het sierlijkst toonde Litmanen zich als hij na een lange slalomtocht scoorde, met een bekeken tikje, een gracieus plofferetje of gewoon een strak gemikte diagonale bal in de kruising dan wel een krulschot in de korte hoek of juist een striemschot in de lange. Litmanen was – uiteraard na Cruijff – één der betere Ajacieden ooit. Niet zo hard als Hulshoff, niet zo doeltreffend als Rep, niet zo hard als Neeskens, niet zo sierlijk als Keizer en niet zo lijnrap als Swart, maar van alles genoeg – een complete voetballer, op Cruijff na dus de beste roodwitte godenzoon.
Bij hem vergeleken zijn andere Vikingen die in Nederland voetbalden, als Lerby en Arnesen, knappe amateurs, Laudrup ook, zelfs de legendarische Feijenoord-spits Kindvall of de nog bij FC Twente en later PSV actieve Thoresen halen het niet bij de beste Viking op voetbalschoenen. In zijn aanschijn verbleekt die andere Ajax-10 Wesley Sneijder tot een ook figuurlijk kleine jongen.
Jari Litmanen is meer voetbal dan voetballer. Was onlangs even terug in Nederland, 45 jaar inmiddels, ter promotie van een boek. Zijn boek. Een boek over de man van glas. Droeg als speler immer tape tegen troep. Bang voor zijn ledematen – botten, gewrichten, vooral zijn enkel, zijn enige echt zwakke plek, maar een sterke persoonlijkheid. Litmanen is bij alle clubs en bij ware supporters mateloos populair. Nog steeds. Komt bij dat hij een fijn mens is, zonder dikke auto onder de kont, plakjes tattoo op het lijf, rare hoed en kekke shawl – spatjes noch kapsones. Leest wel eens een boek en liet er nu zelf één verschijnen. Titel? Litmanen 10, want het is wat het is.
Bertus Hoeve
