In memoriam Heracles-man Jan Wolters

Geplaatst op 9 oktober 2011 door Redactie   ·   6 Reacties

Zaterdagmiddag sprak ik een oud-speler van de voetbalclub HVV Hengelo. We namen wat namen van vroeger door en ook Jan Wolters kwam voorbij. Mijn gesprekspartner kende hem en schetste zijn verdiensten voor de oeroude amateurclub uit Hengelo Zuid. Jan was er speler geweest, deed er allerhande bestuurstaken, verzorgde vroeger de inname van de toto-formulieren, maar ging ook de gezelligheid van het clubhuis niet uit de weg. Hoeveel uren zou hij daar gekruisjast hebben? Hij kende iedereen bij de club en iedereen kende hem.
Maar wat bleek, toen we zaterdagmiddag over de aimabele Jan aan het praten waren. Toen was het gespreksonderwerp zelf niet meer in leven. Terwijl we dat beide niet wisten. Ik kwam erachter toen ik gistermorgen door de krant bladerde en tot mijn grote schrik op zijn overlijdensadvertentie  stuitte. Hoe wonderlijk kan het soms gaan in het leven.

Ik leerde Jan Wolters ruim vijftien jaar geleden kennen. Hij schreef enkele keren een brief naar de sportredactie van de Twentsche Courant waar ik destijds werkzaam was. Dan had hij iets gelezen over het Heracles van vroeger, waarvan hij het naadje van de kous wist. Jan schreef dan een uitgebreide brief met de feiten zoals ze waren en deed er nog extra informatie bij als een soort toegift. Ik heb een aantal van die brieven bewaard. Soms bezocht ik hem als ik een oude foto nodig had of precies wilde weten hoe het zat. Zijn kennis van de bijna 110 jaar oude club in zijn geboorteplaats Almelo was immens. Zo werd hij mijn levende Heracles-handboek. Onlogisch was dat niet, want zijn vader zat voor de oorlog 20 jaar in het bestuur van de club. Vanaf hun vijfde, zesde jaar liepen Jan en zijn één jaar jongere broer Roel bij de club. ‘Neem ze maar mee’, zei hun moeder dan, ‘ik kom ze straks wel halen.’ De jongens mochten op de accommodatie van de club overal komen en kregen tussen het verstoppertje spelen op de tribunes, het rennen door de gangen bij de kleedkamers of het klimmen in de bomen rond het veld ook nog het nodige mee van het spelletje zelf. En natuurlijk stonden de jongens vooraan toen Heracles in 1941 landskampioen werd, als vanzelf werden ze Heraclieden tot in hun diepste vezels.

Jan bleek ook talent te hebben. Hij zou in de jaren vijftig een zeer gewaardeerde halfspeler worden van de zwartwitten.  Hij vertelde me ooit dat hij in 1951 met Heracles een dieptepunt meemaakte bij de degradatie naar de tweede klasse, maar ook dat ze het jaar erop meteen ongeslagen terug waren gekomen op het hoogste niveau. De degradatie kwam tot stand in de wedstrijd tegen ’t Gooi en Jan wees dan met een beschuldigend vingertje naar de altijd zo bewierookte international Frens van der Veen. Heracles moest winnen, ‘t Gooi vond dat verder wel best en al gauw stonden de Almeloërs voor met 2-1 en leken safe te zijn. Frens echter daagde Rinus Schaap uit, die hij kende van het Nederlands elftal. Beetje praten, nog eens extra passeren en meer van dat werk. Ineens stroopte ’t Gooi de mouwen op en won met 3-2. Heracles eruit. Het was in dertig jaar niet vertoond, dat Heracles niet meer op het hoogste niveau speelde. Jan kon er vijftig jaar later nog een beetje pissig over zijn, hoewel ook hij veel respect had voor de excellente capaciteiten van Van der Veen.

Jan Wolters is in juni 1929 geboren in de Almelose Nachtegaalstraat in ’t Witvoet. ‘Als de school uit was, voetbalden we zomer en winter tot het donker was. Van putje tot putje in de Merelstraat, of in de Sing Sing, een arme buurt waarvan de jongens bij mij op school zaten en op de Achterlanden en de Maardijk, gewoon overal waar je maar kon voetballen’, vertelde hij. De voetballer Jan was een terriër die doorging tot het eind. Hij werd vergeleken met de beroemde Ajacied Bennie Muller, maar zelf vond de linkshalf van weleer dat de vergelijking met Jan Wouters beter bij hem paste. Het scheelde bovendien maar één letter. Hij werkte altijd voor het elftal en ging voor niemand aan de kant. Radioverslaggever Bob Spaak betitelde hem eens als ‘De gemeenste voetballer van Nederland’. Maar hij is nooit uit het veld gestuurd. Scoren deed hij niet, dat lag niet in zijn manier van voetballen opgesloten.  ‘Als ik bij het strafschopgebied van de tegenstander kwam, was ik verdwaald’, vertelde hij.

Jan speelde vaak in het Twentse en Oostelijke elftal. Hij liet me de uitnodigingen van de bond zien, want Jan bewaarde veel uit de goeie, oude voetbaltijd waarin de thuiswedstrijden regelmatig door tienduizend man bezocht werden. Jan vertelde me hoe hij genoot van de fraaie beelden die dat opleverde. ‘Die mensen liepen of fietsten. Al die drommen door de straten, mooi was dat. Ze spraken af: Hoe laat ben je bij mij, dan loop ik mee.’

De sympathieke Jan met zijn sonore stem bleef altijd vrijgezel.  Hij was administrateur bij verschillende bedrijven, stopte met voetballen bij Heracles in ’58 omdat het beleid hem niet aanstond, verhuisde vanwege zijn wer k naar Hengelo en ging over naar de HVV. Voor mij en enkele collega’s was hij een perfecte vraagbaak over het Heracles van vroeger, maar eigenlijk wist hij alles van sport. Hij reisde naar Rotterdam om Bep van Klaveren te zien boksen,  de eerste marathon van Enschede heeft hij helemaal mee gefietst, hij miste bijna geen wedstrijd van AKC en ZPA, of treinde naar de drafbanen in Duindigt, Hilversum en Recklinghausen, voor een gokje. Na de opening van het Polmanstadion werden hij en zijn broer Roel lid van de seniorenclub en sloegen tot vorig jaar geen thuiswedstrijd over.

Sinds een half jaar woonde hij in woon- en zorgcentrum Het Woolde, hier vlak bij mijn huis.  Het korte geheugen was een probleem geworden. Ik bezocht hem daar een paar keer en gelukkig kende hij me nog steeds. ‘Moet je weer iets weten over de zwartwitten?’, vroeg hij dan. Ook gaf hij mij zijn plakboek mee, zodat ik wat oude foto’s kon scannen. Hij woonde er met plezier, was altijd goed gehumeurd en in voor een praatje. Hij deed daar steeds met plezier aan de activiteiten mee. Kaarten deed hij eveneens nog.
Vorige week donderdagavond kaartte hij traditiegetrouw in de kantine van Hengelo. Na afloop – het was rond de klok van tien – gingen hij en zijn vriend Jan Wessels naar huis. Wessels was al bij de auto toen Jan hem riep om hulp. Maar het was al te laat. Hij zakte in elkaar en overleed ter plekke. Fatale hartaanval. Niets meer aan te doen. Helaas. Het leven van Jan Wolters zat erop. Hij is 82 jaar geworden en had er wat mij betreft nog best een flink aantal jaren mogen zijn.

Foto: In een open landauer werd het eerste elftal na een kampioenschap door Almelo gereden. De lachende jongeman met bril is Jan Wolters, rechts naast hem zit zijn vriend Peter Stephan, de latere directeur van Feyenoord. Op de voorgrond rechts oud-international Frens van der Veen.